Jubileusz Kościołów Wschodnich, Papież Leon XIV: «Kto więc, jeśli nie wy, może wyśpiewywać słowa nadziei w otchłani przemocy?»

15 maja 2025

Jubileusz Kościołów Wschodnich pod względem duchowym jest jednym z najbardziej intensywnych momentów Roku Świętego. Wydarzenie to, poświęcone wiernym Wschodnich Kościołów Katolickich, jest nie tylko okazją do pielgrzymowania do Rzymu, ale także widzialnym znakiem jedności w różnorodności Kościoła powszechnego. Jubileusz Kościołów Wschodnich, poprzez sprawowanie liturgii w językach i obrządkach właściwych różnym tradycjom, podkreśla niezastąpioną rolę tych wspólnot, zarówno w historii wiary katolickiej, jak i współcześnie.

Witając uczestników, Papież rozpoczął od życzeń wielkanocnych: «Chrystus zmartwychwstał. Prawdziwie zmartwychwstał!», w którym zawiera się samo sedno chrześcijańskiej nadziei. Podczas jednego z pierwszych spotkań swojego pontyfikatu podkreślił, jak cenne są Kościoły Wschodnie dla Kościoła powszechnego i całego świata. Przypomniał o „chwalebnej historii i gorzkich cierpieniach”, które dotknęły i wciąż dotykają wiele z tych wspólnot, podkreślając, jak bardzo należy je kochać i wspierać.

W swoim przemówieniu papież powtórzył słowa Leona XIII, który już w 1894 r. uznał godność Kościołów Wschodnich, podkreślając, że „dzieło ludzkiego zbawienia rozpoczęło się na Wschodzie”. Ten korzeń nadaje im „wyjątkową i uprzywilejowaną rolę”. Papież wyraził głębokie zaniepokojenie ryzykiem utraty tożsamości religijnej przez wspólnoty wschodnie żyjące w diasporze, co stanowi realne zagrożenie zwłaszcza dla nowych pokoleń, które dorastały daleko od swoich ojczystych krajów.

Papież stanowczo zwrócił się z apelem o zachowanie tradycji: „Ważne jest, aby strzec swoich tradycji, bez rozmywania ich” – powiedział, potępiając wszelkie pokusy liturgicznego i duchowego ujednolicania. Chwalił liturgie wschodnie za ich poczucie tajemnicy, piękno i zdolność angażowania człowieka w całości, nazywając je „leczniczymi” dla całego Kościoła.

Centralny fragment przemówienia dotyczył tematu pokoju. Zwracając się do Kościołów „męczeńskich”, wypowiedział słowa, które są jednocześnie potępieniem i modlitwą: „Kto więc, jeśli nie wy, może wyśpiewywać słowa nadziei w otchłani przemocy?” Od Ziemi Świętej po Ukrainę, od Bliskiego Wschodu po Kaukaz, papież wspominał głos Chrystusa wołającego: «Pokój wam!» i powtórzył: „Wojna nigdy nie jest nieunikniona... do historii bowiem przejdzie ten, kto sieje pokój, a nie ten, kto zbiera ofiary.”

“Podejmę wszelkie możliwe wysiłki, by ten pokój się rozprzestrzeniał. Stolica Apostolska jest do dyspozycji, aby nieprzyjaciele mogli się spotkać i spojrzeć sobie w oczy. Z sercem na dłoni, zwracam się do przywódców: spotkajmy się, rozmawiajmy, negocjujmy!“

Jubileusz Kościołów Wschodnich jest, jak mówił Papież, zaproszeniem skierowanym do całego Kościoła, by pozwolił się ewangelizować poprzez Wschód. Jest to wezwanie, aby nie zapominać o tych, którzy cierpią, wspierać tych, którzy trwają i troskliwie strzec głębokich korzeni wiary, która wciąż jaśnieje ze Wschodu.